Ong Dinh Van Mộc (58 tuổi) – Bi thư Chi bộ bản Sau, xa Kỳ Phu, huyện Nho Quan, Ninh Binh chia sẻ với phong vien Dan Việt như vậy khi giới thiệu về bản sắc van hoa dan tộc Mường của minh.
Bộ chieng co 7 chiếc, trong do, gồm co thứ tự dược phan cấp từ chieng cả, chieng 2… cuối cung la Xỉ Lỷ (một chieng nhỏ, cuối cung)
Ong Mộc cho biết: “Hồi con nhỏ, toi da dược nghe ong, ba kể về bộ chieng cổ nay. Dến nam 1974, khi dất nước con chiến tranh chống giặc ngoại xam, cuộc sống của dồng bao nơi day gặp kho khan, phải lo mưu sinh, nhưng ba con vẫn cố giữ lấy bộ chieng dể chờ sau nay kha len cho con, chau lam lễ hội, nhớ ơn tổ tien”.
“Từ nam 2010 dến nay, lễ hội lang dược tổ chuc thường nien vao ngay 10 va 11 thang 11 am lịch, va nghi thức khong thể thiếu dược la danh chieng gọi tổ tien về chung vui với lang” – ong Mộc noi.
Cung theo ong Mộc, mấy nam gần day, co một số dại gia ở Ha Nội va Hoa Binh dến lang chơi hội, co dặt vấn dề muốn bỏ tiền tỷ ra mua lại bộ chieng mang về lam kỷ niệm nhưng dan lang khong ai dồng tinh, muốn giữ lại tiếp nối thế hệ trước giữ gin va phat triển net dẹp bản sắc van hoa của que hương.
Theo ba Dinh Thị Hoa – Bi thư dảng ủy xa Kỳ Phu, dể gin giữ va phat huy net dộc dao trong phong tục, tập quan cung như bộ chieng cổ của người Mường tại xa, trong thời gian tới xa sẽ dề nghị len tỉnh, xin kinh phi dể xay dựng bảo tang lịch sử dể bản tồn, truyền lại cho thể hệ mai sau.
Trong ảnh: Bộ cồng, chieng dược sử dụng trong lễ hội rước kiệu của lang vao thang 11.2014
Nghi thức dộc dao khong thể thiếu dược trong buổi lam lễ, cung như xuyen suốt buổi rước kiệu do la danh chieng cổ (chieng danh theo tuần tự từ to dến nhỏ va khi chieng nhỏ cuối cung (Xỉ Lỷ) danh chốt thi chieng cả mới dược danh tiếp bắt dầu nhịp mới
Khi dến cac diểm lam lễ cung, chieng cả dung lam vật dể thay lang lấy am dương (một nghi thức dặc biệt trong lễ hội người Mường ở Ninh Binh).
Khi lễ rước kệu kết thuc, toan bộ thanh vien trong ban tổ chức về nha thầy lang dể lam lễ cung, bộ chieng cung thế, dược treo theo thứ tự từ lớn tới be tương xứng từ của nha phụ vao trong tường va dược danh lien tục cho dến khi buổi cung kết thuc.
Kết thuc lễ, cung, dan lang bắt dầu pha cỗ. Trong luc an, cac thanh vien của cac mam di mời lần lượt cac mam khac, muốn về mam phải danh chieng dể bao hiệu, va cho dến thanh vien cuối cung, khi do toan bộ mọi người phải tự dộng rời khỏi mam về, nếu khong di sẽ bị thầy lang phạt vạ rất nặng.
Theo Dang Quang
Dan Việt
